Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức vừa phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo thành công cho cụ bà N.T.T., 102 t.uổi, ở Yên Mỹ, Hưng Yên.
Bệnh nhân nhập viện ngày 2/2 trong tình trạng gãy cổ xương đùi. Trước đó bà bị ngã dập mông xuống nền cứng.
Theo phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Mạnh Khánh, Phó Viện trưởng Viện chấn thương chỉnh hình, Trưởng khoa Phẫu thuật Chi trên và Y học thể thao, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, khi vào viện bệnh nhân vẫn tỉnh táo, tiếp xúc tốt, chân phải biến dạng, bàn chân bị đổ ra ngoài mất vận động, đau vùng háng bên phải.
Ca phẫu thuật thay khớp háng cho cụ bà 102 t.uổi ở Hưng Yên được thực hiện bởi các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
Trên phim chụp hình ảnh bệnh nhân bị gãy cổ xương đùi, các chỉ số xét nghiệm ở mức ổn định, đường huyết khá cao 7,4 (chỉ số đường huyết của người bình thường từ 3,6 đến 6,4). Siêu âm mạch chi dưới thấy 2 bên chân bệnh nhân bị vôi hoá ít hệ động mạch chi dưới cả 2 chân, không có huyết khối.
Theo bác sĩ Khánh, với những chấn thương trên nền xương loãng, vị trí gãy không liền ở người cao t.uổi (trường hợp cụ T. hơn 100 t.uổi), nếu không phẫu thuật việc chăm sóc sẽ rất khó khăn do đau loét, có thể dẫn đến viêm phổi. Do vậy, sau khi cho bệnh nhân làm các xét nghiệm cần thiết, các bác sĩ phẫu thuật cho người bệnh bằng phương pháp thay khớp háng nhân tạo bán phần.
“Với kỹ thuật này, bệnh nhân sẽ được mổ với đường rạch ít xâm lấn chỉ từ 4-5cm, thời gian phẫu thuật nhanh chóng (khoảng 10 phút) rút ngắn nguy cơ gây mê, mất m.áu. Khi mổ, bệnh nhân được gây tê tuỷ sống, giảm đau ngoài màng cứng.
Với những ưu điểm của phương pháp phẫu thuật này, chỉ vài tiếng sau mổ người bệnh có thể ngồi dậy, ngày tiếp theo sau mổ có thể tiến hành tập phục hồi chức năng và dự kiến xuất viện sau 2-3 ngày phẫu thuật”, bác sĩ Khánh nói.
B.ị h.oại t.ử chỏm xương đùi do liên quan đến rượu
Một thống kê mới đây tại BV Hữu nghị Việt Đức cho thấy, trong số các bệnh nhân phẫu thuật hoại tử chỏm xương đùi thì tỷ lệ uống rượu ở độ t.uổi trẻ (dưới 40) chiếm tới 99,84%.
Trong số các tác hại của rượu/bia có yếu tố được nhắc đến là gây loãng xương – đây là một trong các nguyên nhân gây hoại tử chỏm xương đùi.
Bác sỹ Trần Hoàng Tùng, Phó Trưởng khoa Phẫu thuật chấn thương chi dưới, BV Hữu nghị Việt Đức cho biết, theo các thống kê từ các năm trước 2020, hoại tử chỏm xương đùi, thoái hóa khớp háng hay gặp ở độ t.uổi trên 60 t.uổi, thậm chí là trên 70 t.uổi, nhưng gần đây đáng báo động là số lượng người bệnh phải mổ thay 1 hoặc 2 bên khớp háng lại tập trung lớn ở độ t.uổi lao động chính dưới 40 t.uổi.
Chỉ tính riêng khoa Phẫu thuật chi dưới (chân), là 1 trong 5 khoa thực hiện kỹ thuật mổ thay khớp háng tại BV Việt Đức, trong 3 năm từ 2017-2019 đã mổ thay khớp háng cho 1.274 người bệnh. Số lượng người bệnh phải mổ thay khớp háng tăng nhanh, năm 2019 tăng trên 166,5% so với hai năm 2017 và 2018.
Có tới hơn 99% người bệnh dưới 40 t.uổi phải thay khớp háng cho biết đã uống rượu/bia thường xuyên hàng tuần hoặc hàng ngày. Ảnh minh họa
Trong tổng số 1.274 bệnh nhân thì có tới 70,17 % người bệnh ở độ t.uổi từ 18-60 t.uổi, chủ yếu là nam giới (78,97%). Trong số này nhóm độ t.uổi trung niên 30-40 t.uổi. Báo động hơn nữa là thoái hóa khớp háng nặng buộc phải thay khớp ở nhóm người bệnh trẻ t.uổi từ 18-40 t.uổi (trẻ nhất là 26 t.uổi đã phải thay khớp háng) chiếm tới 21,01%, tăng rất cao so với các thống kê trước đó và chủ yếu là nam giới.
Điều đặc biệt là trong nhóm người bệnh trẻ t.uổi này (dưới 40 t.uổi) khi được hỏi có uống rượu, bia thường xuyên hàng tuần hoặc hàng ngày không thì có tới 99,84% số trường hợp trả lời là “có”. Tỷ lệ uống rượu này cũng rất cao ở nhóm người bệnh trung niên (41-60 t.uổi) là 72,11%. Càng bất ngờ hơn nữa là có tới 61 trường hợp (4,79%) buộc phải thay khớp háng ở độ t.uổi thanh niên (18-30 t.uổi) có liên quan đến uống rượu, bác sỹ Tùng nêu.
Một con số đáng lưu ý nữa là trong số những người bệnh phải thay khớp háng có uống rượu thường xuyên thì có tới 84,27% số người bệnh b.ị h.oại t.ử chỏm xương đùi cả hai bên chân. Loại rượu hay uống là rượu trắng tự nấu, rượu ngâm các loại hoa quả, củ, rễ… Số lượng uống từ vài chén rượu trong bữa ăn, vài vại bia hơi đến 0,65 – 1 lít rượu 1 ngày.
Theo bác sỹ Tùng, hoại tử chỏm xương đùi bắt nguồn từ tình trạng tắc các mạch m.áu nuôi chỏm xương đùi, loãng xương, thưa xương vùng chỏm xương đùi, khớp háng, dần tiến triển thành các ổ gẫy xương; hoại tử sụn và hoại tử xương dưới sụn ngày càng lan rộng, dẫn đến biến đổi cấu trúc khớp háng, thoái hóa khớp háng nặng, bệnh nhân đi lại rất khó khăn và cuối cùng là tàn phế, trở thành gánh nặng cho gia đình, xã hội.
Bệnh diễn biến âm thầm trong nhiều năm. Ban đầu chỉ là những cơn đau nhẹ thỉnh thoảng thoáng qua vùng khớp háng khiến người bệnh chủ quan không để ý đến. Khi người bệnh đau đến mức phải đi khám thường là đã đến các giai đoạn muộn của bệnh, không thể điều trị nội khoa uống thuốc hoặc điều trị chỉ giúp cho hoại tử chỏm xương đùi và thoái hóa khớp háng phát triển chậm lại chứ không thể đưa khớp háng và chỏm xương đùi về như chân lành. Dần dần dẫn đến đa phần bệnh nhân buộc phải mổ thay khớp háng nhân tạo một hoặc cả hai bên chân mới có thể đi lại ổn định và làm các công việc nhẹ.
Tuy nhiên, bác sỹ Tùng cảnh báo, mổ thay khớp háng là một đại phẫu thuật ẩn chứa rất nhiều rủi ro trong và sau mổ, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng. Đồng thời t.uổi thọ khớp háng chỉ trung bình khoảng 10 năm với chi phí cao. Sau mổ khả năng lao động giảm; những lần thay sau càng khó khăn, nguy hiểm và tốn kém hơn lần đầu.
Bác sỹ Tùng đưa ra lời khuyên, trong các nhóm chất kích thích, rượu được xếp vào nhóm chất gây nghiện giống như m.a t.úy. Việc cai rượu rất khó, gây rối loạn tâm, sinh lý, hay tái nghiện. Nhiều bệnh nhân ngay từ những ngày đầu sau mổ thay khớp háng xuất hiện loạn thần, rối loạn tâm thần do ngừng uống rượu, ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị.
Cùng với tác hại của rượu bia với chức năng gan, ảnh hưởng đến khớp háng do rượu ở người trẻ với những con số thống kê tăng đáng báo động (70,17% ở độ t.uổi lao động so với dưới 50% ở những năm trước) gây ảnh hưởng đến khả năng lao động, giảm thu nhập, giảm chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân và tập thể, thực sự là gánh nặng cho gia đình và toàn xã hội. Vì vậy, mọi người nên hạn chế sử dụng rượu bia, “vui có chừng, dừng đúng lúc” để tránh nguy cơ bệnh tật.
