Những ngày tết, trẻ được nghỉ học cộng với thói quen ăn uống sinh hoạt thay đổi khiến nhiều bà mẹ stress
Nỗi lo con tăng cân, béo phì
Chị Nguyễn Ngọc Vân, Hà Nội than thở mỗi lần Tết là chị lại vô cùng stress trong việc quản hai con ăn gì. Hai bé nhà chị Vân 11 t.uổi và 6 t.uổi, đều ở ngưỡng thừa cân.
Chị Vân kể, năm ngoái mất nửa năm chị cố gắng lập chế độ ăn uống cho bé để giảm cân, mỗi bé giảm được 2,3 kg chị Vân đã mừng lắm. Vậy mà, chỉ sau 10 ngày nghỉ Tết thì mọi nỗ lực của bà mẹ này về số 0 khi cân nặng hai bé lần lượt cán đích 50 kg và 38 kg. Nhìn hai con béo mập chị Vân vừa xót con, vừa bực.
Năm nay cũng vậy, vừa nghỉ dịch được 1 tuần nhìn hai con đã mũm mĩm hơn. Cả hai bé đều thích ăn đồ ngọt, sữa, bơ. Nhà có món ăn gì là bọn trẻ ăn hết bay. Có lúc, chị Vân phải giấu đồ ăn nhưng ngày Tết cũng khó giấu hết được.
Ngược lại với chị Vân, chị Hà Thị Hằng – Hà Đông, Hà Nội cũng stress vì con nhưng trong trạng thái khác. Cứ mùa Tết đến các con mải mê ăn kẹo, mứt, đồ ăn, nước ngọt bố mẹ không thể nào kiểm soát được. Tết có năm con đau bụng, có năm tiêu chảy rồi táo bón. Nuôi cả năm lên được 1,2 kg thì đến Tết lại quay về suy dinh dưỡng nặng hơn.
Ảnh minh hoạ
Cần lên kế hoạch thời gian biểu
ThS. BS Dương Công Minh – trưởng khoa Dinh dưỡng và Tiết chế, Bệnh viện Nhi đồng thành phố cho biết những than phiền như của các bà mẹ này, ông gặp rất nhiều vào dịp Tết.
Theo bác sĩ Minh do chế độ ăn uống ngày Tết khác với ngày thường nên sau Tết có nhiều bé mới chỉ thừa cân thì thành béo phì, còn bé suy dinh dưỡng đang độ t.uổi suy dinh dưỡng thì trong giai đoạn Tết chỉ ăn bánh kẹo, nước ngọt cũng gây ra đủ thứ triệu chứng từ táo bón, đau bụng, tiêu chảy và trẻ suy dinh dưỡng nhạt thành suy dinh dưỡng nặng.
Tết này các bé đang bú mẹ cũng bị ảnh hưởng. Có bé bú mẹ 100% mẹ phải đi chúc Tết, đi lại nhiều cũng ảnh hưởng đến chế độ ăn của con.
Tết trẻ được nghỉ học, được ngủ “nướng”, được ăn uống nhiều đồ ngọt, nước ngọt, không vận động nhiều, tăng yếu tố béo phì, rối loạn chuyển hoá. Trẻ bé nào béo thì béo thêm, bé nào còi thì còi thêm.
Chính vì vậy, với bé béo phì thì bác sĩ Minh cho rằng bố mẹ cần làm công tác tư tưởng cho con và cả ông bà để khi con đi chơi con chỉ ăn theo chỉ định cho cha mẹ. Dù Tết là vui không nên bắt con kiêng cái này, cái kia nhưng cần kiểm soát. Giải thích cho con hiểu con có thể ăn một ít mứt, một ít bánh ngọt, một ít nước ngọt nhưng cần đong đếm được lượng ăn của con như thế nào. Tuyệt đối không cho con uống nước ngọt trong lon chỉ nên rót ra cốc cho con uống 1 cốc nhỏ để bé khỏi thèm, vẫn có không khí Tết và vẫn kiểm soát được việc ăn uống.
Có thể giao ước với con có thể nói con ra các ký hiệu cái gì ăn được cái gì không thay vì la mắng con ngày tết. Ngày Tết cũng nên cho con đi lại, vận động, không nên cho trẻ ngồi ì ở nhà ăn rồi ipad, điện thoại.
Ngày Tết cha mẹ cần lên thời gian biểu rõ ràng để con đảm bảo dinh dưỡng. Cần đảm bảo trẻ ăn uống như ngày thường, 3 bữa chính, các bữa phụ vẫn duy trì, không bỏ. Bên cạnh đó, cố gắng giữ giấc ngủ của trẻ không bị xê dịch quá nhiều để tránh rối loạn sinh hoạt.
Suy giảm nhận thức nhẹ và bệnh sa sút trí tuệ
Suy giảm nhận thức nhẹ (tiếng Anh: mild cognitive impairment) là tình trạng suy giảm về trí nhớ, khả năng suy nghĩ, nhận thức ở mức độ nhẹ.
Tiến triển bệnh sa sút trí tuệ
Mức độ nhẹ nghĩa là tình trạng này không phải bình thường (suy giảm nhận thức do t.uổi tác) nhưng chưa ảnh hưởng hay gây ra các sai sót trong cuộc sống hàng ngày như: sắp xếp công việc, chăm sóc bản thân, đi chợ, nấu ăn, đi làm, quản lý t.iền bạc,…
Suy giảm nhận thức nhẹ không chắc chắn dẫn đến bệnh sa sút trí tuệ, chỉ có 10-15% sau đó tiến triển thành bệnh sa sút trí tuệ. Suy giảm nhận thức nhẹ chỉ là biểu hiện chung của nhiều bệnh khác nhau như: trầm cảm, lo âu, stress, suy tuyến giáp, tác dụng phụ của thuốc, các bệnh lý viêm nhiễm, hoặc giai đoạn đầu của bệnh sa sút trí tuệ,…Tăng huyết áp, đái tháo đường, đột quỵ cũng hay dẫn đến suy giảm nhận thức nhẹ và sa sút trí tuệ do tổn thương não (sa sút trí tuệ do nguyên nhân mạch m.áu).
Tiến triển bệnh sa sút trí tuệ
Để phòng tránh bị suy giảm nhận thức nhẹ, hoặc để giảm khả năng bệnh tiến triển thành sa sút trí tuệ, tất cả mọi người nên có một lối sống lành mạnh như: Bỏ bia rượu, bỏ t.huốc l.á hay các chất chất gây nghiện, tập thể dục đều đặn, ăn nhiều rau củ quả, tham gia các hoạt động xã hội, đọc sách, chơi các trò chơi rèn luyện trí óc như đ.ánh cờ, ô chữ,…
Ngoài cách phòng tránh chung như đã nói, hiện chưa có thuốc nào đặc trị cho tất cả các nguyên nhân của suy giảm nhân thức nhẹ. Tùy theo các nguyên nhân khác nhau mà có thuốc điều trị khác nhau: thuốc chống lo âu trầm cảm cho người bị stress, trầm cảm, lo âu, thuốc suy giáp cho người bị suy giáp,…Nếu có tăng huyết áp, đái tháo đường, đột quỵ, tăng mỡ m.áu… thì phải dùng thuốc để điều trị tốt huyết áp, đái tháo đường, hạ mỡ m.áu và phòng ngừa đột quỵ tái phát.
Hiện nay, trên thị trường có một số loại thực phẩm chức năng, thuốc nam, thuốc bắc,.. được quảng quảng cáo có thể chữa được bệnh này. Nhưng sự thực thế nào?
Trước tiên chúng ta cần biết quy trình để chấp nhận một thuốc nào đó được đưa vào sử dụng cho người bệnh: tất cả các loại thuốc cần phải trải qua các giai đoạn nghiên cứu chứng minh an toàn, sau đó chứng minh có hiệu quả, rồi được cơ quan chức năng thẩm định, mới được phép dùng trên người.
Ngay cả với các thuốc đã được chứng minh an toàn và hiệu quả, nếu dùng không đúng bệnh, đúng cách và đúng liều thì vẫn có thể có tác dụng phụ, thậm chí có hại hoặc gây ngộ độc, cho dù là thuốc nam, thuốc bắc,… Đặc điểm của các loại thực phẩm chức năng, thuốc nam, thuốc bắc là hiếm khi trải qua quy trình nghiêm ngặt này, do đó dữ liệu về an toàn, hiệu quả chưa đầy đủ. Vì vậy, nếu bạn tự ý dùng thì khó mà đảm bảo được an toàn và hiệu quả cho bệnh tình của mình.
Như đã nói ở trên, suy giảm nhận thức nhẹ là biểu hiện chung của nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu bạn đang bị suy giảm trí nhớ, kém tập trung, khó suy nghĩ, mệt mỏi,… thì nên đi khám, để bác sĩ tìm ra nguyên nhân và kê thuốc phù hợp.
Tránh nghe lời đồn hoặc truyền miệng về thực phẩm chức năng rất tốt rồi tự mua uống, có khi t.iền mất tật mang. Điều trị bằng thuốc hiệu quả hơn thực phẩm chức năng, không chỉ có vậy các loại thuốc đều được chứng minh hiệu quả thông qua các nghiên cứu lâm sàng, đạt các tiêu chí kỹ thuật đủ để đáp ứng điều trị. Cần lựa chọn chế phẩm có nguồn gốc rõ ràng, nhà sản xuất uy tín, tùy theo tình trạng bệnh lý mà có các loại thuốc điều trị tương ứng.
Người bị suy giảm nhận thức nhẹ có nguy cơ bị sa sút trí tuệ cao hơn 3-5 lần so với người bình thường. Vì vậy sau khi được khám, nếu không phát hiện ra được nguyên nhân nào rõ ràng, bạn chưa cần thuốc đặc trị. Bạn chỉ cần làm theo các hướng dẫn phòng ngừa chung đã nêu ở trên, nên đi khám định kỳ hàng năm để giúp phát hiện sớm, nếu bệnh tiến triển thành sa sút trí tuệ. Lúc này bạn sẽ được bác sĩ kê toa cho dùng các thuốc đặc trị sa sút trí tuệ.
